تشکیل باران برای چرخه آب مهم است زیرا بخش اساسی چرخه آب زمین است و برای حفظ تعادل طبیعی آب ضروری است. باران به حفظ زندگی و تعادل اکولوژیکی روی زمین کمک می کند. باران پدیده طبیعی است که در آن آب به شکل مایع در اتمسفر تشکیل می شود و از طریق ابرها به سطح زمین بازمی گردد. باران یکی از اشکال بارش است. در کنار دو پدیده طبیعی تبخیر و تراکم، بارش یکی از مهم ترین بخش های چرخه آب است. در این مقاله به معنای بارش، اشکال مختلف بارش و فرآیند تشکیل باران می پردازیم لطفا همراه ما باشید.

باران چگونه تشکیل می شود

بارش زمانی رخ می دهد که هر قسمت از جو از بخار آب اشباع شود و در دمای مورد نیاز متراکم و به باران تبدیل شود. سرد شدن مولکول های هوا در جو و ادغام بخار آب دو فرآیندی هستند که منجر به باران می شوند.

هنگامی که بخار آب به قطرات بزرگتر آب در جو متراکم می شود، بارش رخ می دهد. وقتی این قطرات به اندازه کافی سنگین باشند که در ابرها نگه داشته نشوند، به شکل باران به سطح زمین می ریزند. در ارتفاعات بالاتر، اگر بارندگی رخ دهد، قطرات آب ممکن است یخ بزنند. این کریستال ‌های یخ بسته به دلیل اختلاف دمای درون ابرها و سطح زمین، سپس به شکل برف، تگرگ یا باران به زمین می‌ ریزند.

ذرات دود و غبار موجود در جو به عنوان هسته های تراکم عمل می کنند و سطحی را برای متراکم شدن بخار آب تشکیل می دهند. این فرآیند ادامه می یابد و قطرات را جمع می کند تا قطرات بزرگی را تشکیل دهد تا روی زمین بیفتند.

 

اشکال مختلف بارش

 باران

باران رایج ترین شکل بارش است که در آن قطرات آب بزرگتر از 0.5  mmهستند. باران حیاتی ترین شکل بارش است و از این رو واژه بارش بیشتر به بارندگی اطلاق می شود. باران در واقع منبع بزرگ آب شیرین در زمین است.

برف: برف شکل مهمی از بارش است که معمولاً در آب و هوای سردتر و ارتفاعات بالاتر شکل می گیرد  و به شکل بلورهای کوچک یخ است.

باران یخ زده

زمانی که باران با زمین سرد در حدود دمای 0 درجه سانتی گراد تماس مستقیم پیدا می کند، باران یخ زده تشکیل می شود. در این فرآیند، قطرات آب منجمد می ‌شوند و یک پوشش یخی تشکیل می‌ دهند.

نم نم باران

به صورت قطرات ریز آب شناور در هوا ظاهر می شود و قطرات بسیار ریز آب با اندازه کمتر از 0.5 میلی متر و شدت بیشتر از 1 میلی متر در ساعت است.

تگرگ

تگرگ نوعی بارندگی است که به صورت گلوله یا توده هایی که شبیه یخ هستند و اندازه آنها بیش از 8 میلی متر است، می بارد. تگرگ بیشتر در هنگام رعد و برق رخ می دهد.

برفابه

هنگامی که بارندگی در دمای زیر یخبندان یا دمای بسیار پایین رخ می دهد قطرات باران یخ زده تشکیل می شود که چیزی بین باران و برف است و به نام برفابه شناخته می شود.

انواع باران

هنگامی که توده هوای مرطوب تحت فرآیند تراکم قرار می گیرد، این فرآیند به عنوان باران شناخته می شود. بنابراین می توان گفت که بارش زمانی رخ می دهد که هوا با همان مقدار رطوبت سرد و اشباع شود و این در ارتفاعات بالاتر اتفاق می افتد. بنابراین بارندگی به سه نوع مختلف طبقه بندی می شود که به شرح زیر است:

بارش سیکلونیک

طوفان منطقه ای در جو است که فشار بسیار کمی دارد و حرکت باد دایره ای شکل است. این بارش طوفانی با بالا بردن توده هوا و جابجایی توده هوای مرطوب ناشی از اختلاف فشار رخ می دهد.

بارش همرفتی

عمدتاً هوای بالای سطح زمین گرم می‌شود و بیشتر با فرآیند همرفت سرد می‌شود و رسوب می‌کند. بارش همرفتی عموماً ماهیت رگباری دارد و در شدت‌های مختلف رخ می‌دهد.

بارش اوروگرافیک

گاهی اوقات، توده های هوای متحرک به موانعی مانند کوه ها یا تپه هایی که در مسیر آن قرار می گیرند برخورد می کند. هنگام برخورد سپس بالا می روند و باعث تراکم و بارش می شوند.

عوامل موثر بر بارش باران

• مکانیزم بالابرنده هوا برای خنک کردن هوای اطراف.
• تراکم بخارات آب و تشکیل قطرات ابر در جو.
• رشد قطرات ابر به اندازه ای که بتواند در برابر نیروی بالابرنده هوا به زمین بیفتد.
• وجود کوه و باد در یک منطقه، یک رشته کوه محل بارش را تعیین می کند.
• دما و رطوبت در یک مکان نیز از عوامل تعیین کننده بارش هستند.